زيرا ازديدگاه وي اين سياست ها به عنوان سياست هايي «غيرمنطقي» و «پوچ» تلقي شده که تنها وقت و انرژي طرفين را هدر مي دهند. او تمايل دارد به مسائلي بپردازد که ايران و آمريکا در آن زمينه از منافع مشترکي برخوردارند. ازديدگاه وي، ايرانيان نبايد با طالبان مقايسه شوند.

مجله «اکونوميست» در مقاله‌اي، معرفي «جان کري» براي تصدي سِمَت وزيرامورخارجه آمريکا ازجانب اوباما را مورد ارزيابي قرار داد و نوشت: هنگامي که اوباما سناتور ارشد ايالت ماساچوست، جان کري، را براي تصدي سمت وزيرامورخارجه آمريکا معرفي کرد، سخناني را اظهارداشت که حاکي از ديپلماسي بي طرفانه و منصفانه آمريکا در دور دوم رياست جمهوريش بود. اوباما گفت: «آقاي کري بر اين عقيده است که آمريکا يک کشور استثنايي است، نه به اين دليل که ما بر اين عقيده ايم، بلکه به اين دليل که ما کارهاي استثنايي انجام مي‌دهيم».

* از ديدگاه جمهوري خواهان، داشتن اصولي فلسفي و بنيادين از تجربه و تخصص در سياست مهم‌تر است

لازم به يادآوري است که اوباما در انتخاباتي پيروز شد که رقيبان جمهوري خواهِ وي در آن زمان او را متهم کردند که مسئله استثنا گرايي آمريکايي براي وي اهميتي ندارد و او چهار سال اول رياست جمهوري خود را صرف يک «تور جهاني عذرخواهي» نموده است. درنشست سالانه حزب جمهوري خواهان در شهر تمپا در ايالت فلوريدا، سخنرانان بارها و بارها به تحسين «رونالد ريگان» به عنوان مردي که تاريخ را با عظمت اخلاقي و اعتماد به نفس آمريکايي رقم زد، پرداختند.

با توجه به اين موضوع، يکي از دوستان و متحدان نزديک ميت رامني به نام «تيم پالنتي»، از پاسخ دادن به پرسشي درباره بي تجربگي ديپلماتيک رامني طفره رفت و درعوض اظهار داشت که ريگان نشان داد داشتن اصولي فلسفي و بنيادين از داشتن تجربه و تخصص مهمتر است.

کارشناسان مسائل سياسي از يک اصطلاح صحيح و سودمند براي شرح اين گونه اختلافات و درگيري ها استفاده مي کنند. آنها معتقدند که دولت ها يا نهادهاي مختلف از مشروعيت داخلي يا خارجي برخوردارند. به عنوان مثال، گروه ها و سازمان هاي وابسته به سازمان ملل يا اتحاديه اروپا ادعا مي کنند که از مشروعيت داخلي برخوردار هستند.

کارشناسان خوش باورِ مسائل بين المللي نيز براين عقيده اند که چنين سازمان هايي از مشروعيت ذاتي برخوردارند، زيرا آنها بيانگر تصميم گيري هاي اصولي، بي طرفانه و بين المللي هستند. طرفداران دولت هاي ائتلافي ادعا مي کنند حاکماني که اختيارات و دستورات دموکراتيک آنها نشان دهنده خواسته اکثريت جامعه است، از مشروعيت داخلي برخوردارند.

اما برخي ديگر معتقدند که سازمان هاي وابسته به سازمان ملل يا اتحاديه اروپا، ويژگي هاي خاصي ندارند. آنها مي گويند که سازمان ملل و اتحاديه اروپا تنها از طريق اجراي برنامه هايي موفق و موثر مي توانند مشروعيت کسب کنند. از ديدگاه آنها، دولت هاي ائتلافيِ جنگ طلب با عدم پايبندي به تعهدات خود، مشروعيت داخلي خود را ازدست مي دهند.

* جان کري با ماجراجويي هاي نظامي و عجولانه آمريکا مخالف است

پرسش رايجي که آمريکايي ها در زمينه سياست هاي خارجي و به ويژه در زمان جنگ يا بحران مطرح مي کنند اين است که آيا آنها شکارچي هستند يا طعمه؟ ما معتقديم که پرسيدن چنين سوالي از جان کري که هم اکنون رياست کميته روابط خارجي مجلس سنا را برعهده دارد، مسئله اي صحيح و بجا محسوب مي شود.

درحين مبارزات ناموفق انتخاباتي خود درسال 2004، جان کري توسط گروه هاي حامي جمهوري خواهان به عنوان يک قهرمان جنگ تقلبي به تصوير کشيده شد، کسي که به دليل خدمت درجنگ ويتنام و مخالفت ناگهاني با اين جنگ مورد تحقير قرارگرفت.

در واقع، سوابق جان کري نشان مي دهد که وي خود را به عنوان فردي صلح طلب تلقي نمي کند، بلکه او خود را به عنوان دوست و متحد واقعي ارتش درزمينه جلوگيري از ماجراجويي هاي نظامي و عجولانه به حساب مي آورد. (ديدگاه وي دراين زمينه با ديدگاه ساير سربازان بازنشسته و کهنه کار جنگ ويتنام از جمله کالين پاول يا سناتور سابق، چاک هَگل مشترک است).

* موضع گيري‌هاي متفاوت جان کري طي چند سال اخير

درسال هاي اخير، جان کري مواضع کاملاً متفاوتي را اتخاذ نموده است. از يک سو، او با ايجاد يک منطقه پرواز ممنوع برفراز ليبي، برکناري رژيم حسني مبارک در مصر و تجهيز شورشيان درسوريه موافقت نمود. از سويي ديگر، وي خواستار يک تعامل ديپلماتيک با حکومت ايران و بشاراسد است.

جان کري در ماه مارس 2011 اظهارداشت که رئيس جمهور سوريه به درخواست هاي وي درزمينه توافق و سازش پاسخ مناسبي داده است. او در سخنراني خود در انديشکده «کارنگي» گفت: «من معتقدم که با پيشرفت روند صلح در خاورميانه و اسرائيل، سوريه با گزينه هاي موثر و کارآمد تري روبرو خواهد شد. بنابراين ازديدگاه من، سوريه اين بحران را پشت سر خواهد گذاشت و روابطي قانوني و دوستانه با آمريکا و غرب برقرار خواهد نمود، روابطي که فرصت هاي اقتصادي و سياسي مطلوبي را براي اين کشور به دنبال خواهد داشت».

* جان کري به سياست هايي همگام با منافع آمريکا و مبتني بر توافق و سازش معتقد است

جان کري را بايد به عنوان شخصي تصور کرد که معتقداست ديپلماسي آمريکا برمبناي تجربه و تخصص، آگاهي از سياست هاي نهفته درمناطق مشکل ساز جهان و استفاده از فرصت ها به منظور توافقات دوجانبه و سودمند استوار است. در شرايط جاري، اين مسئله پيامدهايي واقعي را به دنبال دارد. ايران و پافشاري اين کشور براي ادامه فعاليت هاي هسته اي خود يا روند صلح در خاورميانه به عنوان نمونه هايي مناسب دراين زمينه محسوب مي شوند. درصورت تأييد شدن جان کري براي تصدي سمت وزيرامورخارجه آمريکا، او قطعاً ديدگاه هاي خود را در راستاي منافع آمريکا قرار خواهد داد و به يک کارمند وفادار براي رئيس جمهور تبديل خواهد شد. اما غرايز و استعدادهاي سياسي او بي نظير است. در واقع او بيشتربه نتايج توجه مي کند تا به اظهارنظرهاي سطحي درباره اصول سياسيِ به ظاهر ارزشمند.

او در سخنراني خود در انديشکده کارنگي درسال 2011، به لزوم ترويج دموکراسي و آزادي بيان در جهان عرب صرفه نظر از پيامدها و نتايج غير قابل پيش بيني آن اشاره کرد، موضوعي که مورد تحسين نومحافظه کاران قرارگرفت. او گفت که پيگيري اين موضوع امري ضروري است و درعين حال ثبات و امنيت را نيز براي کشورهاي منطقه به ارمغان مي آورد. وي درادامه اظهارداشت که آمريکا حق انتخاب دراين زمينه ندارد، زيرا چه ما موافق باشيم يا نباشيم، ديکتاتورها سرانجام سرنگون مي شوند. وي همچنين با حمايت از مداخله در ليبي به منظور حفاظت از منافع ملي آمريکا، به جمعيت حاضر در انديشکده کارنگي گفت: «من هميشه معتقدم که شما مي توانيد منافع کشور را به دوبخش متفاوت تقسيم کنيد. به عبارت ديگر، منافعي وجود دارند که از آنها به عنوان منافع حياتي و ضروري درزمينه امنيت ملي ياد مي شود. ما بايد به اين منافع حياتي و ضروري توجه ويژه اي داشته باشيم. در واقع، سطوح مختلفي از منافع وجود دارند. به نظر شما آيا ليبي به عنوان منافع حياتي درزمينه امنيت ملي محسوب مي شود؟ خير. آيا بقاي ما به مسئله ليبي وابسته است؟ خير. اما من يک سوال از شما دارم: آيا مسئله ليبي منجربه تغيير ديدگاه هاي مردم در جهان عرب نسبت به ما و ساير ملت ها خواهد شد؟ جواب مثبت است. من معتقدم که اين مسئله بر قضاوت هاي مردم نسبت به اقداماتي که ما در منطقه انجام مي دهيم تاثيرگذار خواهد بود».

جان کري درسال 2011 بارها اقدامات دولت اوباما درزمينه حل و فصل درگيري هاي ميان اسرائيل و فلسطين را مورد انتقاد قرار داد. از ديدگاه وي، دولت اوباما بيش از يک سال و نيم تلاش هاي ديپلماتيک خود را صرف مسئله شهرک سازي هاي اسرائيل کرده بود، اين درحالي است که جان کري معتقد بود که اوباما بايد مسائل مهم تري ازجمله اختلافات درزمينه مسائل امنيتي ميان دو کشور را مدنظرقرارمي داد. بارديگر اين ديدگاهِ جان کري بيانگر قضاوت وي درباره اقدامات به ظاهر کارآمد آمريکا در منطقه بود.

* از ديدگاه جان کري، سياست هاي فعلي درقبال برنامه هسته اي ايران سياست هايي «غيرمنطقي» و «پوچ» محسوب مي شوند

جان کري درباره مسئله ايران معتقد است که آمريکا به جاي اجازه دادن به منتقدان به منظور پيش برد سياست هاي اين کشور به سوي درگيري و اختلاف، بايد يک سياست موثر و سازنده را دراين زمينه اتخاذ نمايد. جان کري در مصاحبه اي با نشريه «فايننشال تايمز» درسال 2009، از سياست هاي غرب مبني بر وادار ساختن ايران به منظور تعليق فعاليت هاي غني سازي خود انتقاد کرد و اين سياست ها را «مضحک» خواند. زيرا ازديدگاه وي اين سياست ها به عنوان سياست هايي «غيرمنطقي» و «پوچ» تلقي شده که تنها وقت و انرژي طرفين را هدر مي دهند. او تمايل دارد به مسائلي بپردازد که ايران و آمريکا در آن زمينه از منافع مشترکي برخوردارند. ازديدگاه وي، ايرانيان نبايد با طالبان مقايسه شوند و درعين حال ايران کشوري است که از روند انتقال مواد مخدر از افغانستان نگران است و تا آنجا که مي تواند با آن مقابله مي کند. جان کري براين عقيده است که ايران تمايل دارد تا به عنوان يک قدرت منطقه اي به رسميت شناخته شود. در واقع او شخصي است که همواره به دنبال سازش و توافق است.

منتقدان ممکن است اين مسئله را به عنوان ضعف و ناتواني وي تلقي کنند. در ماه آوريل 2012، شبکه خبري «سي اِن اِن» از جان کري درباره احتمال حمله اسرائيل به تأسيسات هسته اي ايران سوالاتي پرسيد و پيامدهاي اين حمله ازجمله تهديد منافع آمريکا در منطقه را مورد بررسي قرار داد. وي درپاسخ به اين پرسش ها اظهارداشت: «اگرتصورکنيم که تمام مسيرها به بن بست ختم مي شوند، بازهم با مجموعه اي از گزينه ها و راه حل ها روبرو خواهيم بود. به عبارت ديگر، پاياني براي احتمالات سياسي وجود ندارد و درصورت تصوري خلاف اين موضوع، شما قضاوتي عجولانه کرده ايد. ممکن است پيامدهايي منفي وغيرقابل پيش بيني وجود داشته باشد، اما بن بستي براي ديپلماسي وجود ندارد. شما مقاومت ها دربرابر نيروهاي ما در افغانستان را مشاهده مي کنيد. مشکلات بسياري در عراق وجود دارد. شما با مشکلات موجود درزمينه افزايش بهاي نفت آشنا هستيد.....».

با اين حال، جان کري در سخنان خود به موافقت با حمله اسرائيل به ايران اشاره اي نکرد. شکي نيست که در بررسي ها به منظور تأييد صلاحيت وي براي تصدي سمت وزيرامورخارجه آمريکا، اين موضوع نيز لحاظ شود. اما شواهد نشان مي دهد که جان کري به احتمال زياد مورد تأييد هردو حزب قرار خواهد گرفت. با توجه به سوابق وي مشخص مي شود که او اساس ديپلماسي را برمبناي صحت و درستي آن استواري داند.

واکنش زيرکانه هيلاري کلينتون به انتخاب جان کري نيز در نوع خود جالب توجه بود. در واقع هيلاري کلينتون به دليل بيماري درمراسم معرفي جان کري در کاخ سفيد حضور نيافت. اوباما دراين مراسم اظهارداشت: «خانوم کلينتون ازاين انتخاب من بسيار هيجان زده خواهد شد». اين اظهارات اوباما يادآور سخنان «موسي هاداس»، نويسنده و انديشمند برجسته آمريکايي بود که مي گفت: «بسيارمتشکرم که نسخه اي از کتاب خود را براي من فرستاديد. من وقت را تلف نکرده و بلافاصله آن را خواهم خواند». آيا هيلاري کلينتون واقعاً هيجان زده شده است؟ ما هرگز نخواهيم فهميد، اما او ديگر بيش ازاين نمي تواند هيجان زده شود!